Những câu lí luận văn học được đưa vào bài viết sẽ giúp tăng tính sâu sắc, thuyết phục hơn cho bài. Đặc biệt, đưa vào bài làm nghị luận văn học chiếm tới 5 điểm trong đề thi. Trong bài viết này, CCBook tổng hợp những câu lí luận văn học hay về các tác phẩm văn xuôi lớp 12.

Chiến tranh đã qua đi hơn 40 năm, tiếng súng đạn và tiếng máy bay gầm rú như xé tan bầu trời giờ chỉ còn trong phim ảnh. Nhưng sự tàn khốc của chiến tranh sẽ không bao giờ quên trong tâm chí của mỗi người dân Việt Nam. Chúng ta nói như vậy không phải để gợi lên lòng hận thù mà để giáo dục cho mọi người tinh thần yêu nước, lòng tự tôn và đặc biết là truyền thống uống nước nhớ nguồn, bởi lẽ chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của sự hoà bình, độc lập dân tộc, có được ngày hôm nay chúng ta mãi mãi biết ơn Hồ Chủ tịch, Đảng Cộng sản Việt Nam đã dẫn đường chỉ lỗi cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi, đặc biệt chúng ta sẽ mãi mãi khắc sâu sự hy sinh to lớn của thế hệ cha anh đã ngã xuống vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Cao hơn nữa, mỗi người dân Việt Nam muốn lên tiếng với cả thế giới rằng, chúng tôi yêu hoà bình, chúng tôi căm thù chiến tranh, bởi chiến tranh đã gây cho đất nước, con người Việt Nam quá nhiều sự bất hạnh, thông điệp yêu chuộng hoà bình của người Việt Nam mong muốn được chia sẻ với toàn thế giới.

Trong những bài thơ tác giả ẩn danh hoặc ký tên nhưng không biết rõ người ấy là ai, Hai sắc hoa ty gôn và TTKh là một huyền thoại lãng mạn đã gây mối trắc ẩn cho nhiều thế hệ yêu thơ. Câu chuyện bắt đầu cách đây 70 năm, ngày 27/9/1937 trên tuần báo Tiểu Thuyết Thứ Bẩy, số 174 xuất bản tại Hà Nội, có đăng truyện ngắn Hoa ty gôn của Thanh Châu, nội dung kể lại mối tình tan vỡ của đôi trai gái ngày trước đã hò hẹn dưới giàn hoa ty gôn. Ít lâu sau, có người đàn bà trẻ, dáng dấp bé nhỏ, nét mắt u buồn, mang đến tòa soạn Tiểu Thuyết Thứ Bẩy một phong bì dán kín, gửi cho ông chủ bút, trong có bài thơ Hai sắc hoa ty gôn, ký tên TTKh. Bài thơ Hai sắc hoa ty gôn được đăng trên Tiểu Thuyết Thứ Bẩy số 179, ra ngày 30/10/1937, và sau đó còn ba bài nữa cũng ký tên TTKh được gửi bằng đường bưu điện đến tòa soạn : - Bài thơ thứ nhất, Tiểu Thuyết Thứ Bẩy số 182 (20/11/1937), - Đan áo cho chồng, đăng trên Phụ Nữ Thời Đàm, - Bài thơ cuối cùng, Tiểu Thuyết Thứ Bẩy, số 217 (23/7/1938). Bài thơ thứ nhất xuất hiện sau Hai sắc hoa ty gôn gần một tháng, và Bài thơ cuối cùng đăng tám tháng sau.

Lần đầu tiên gặp nhà văn Hà Ân, cách đây đã bốn năm - để tìm hiểu rồi thực hiện một bộ phim tài liệu truyền hình về ông - phải thú thực, tôi hơi... thất vọng! Vì ông có một hình hài diện mạo thật khác xa với "bản phác thảo" chân dung mà tôi vốn dựng sẵn cho mình, trong tưởng tượng của mình, về một Hà Ân - tác giả của những trang truyện kể lịch sử đầy bóng kiếm, hoa đao, vó ngựa chốn biên thùy, buồm căng nơi biển lớn, tiếng thét Sát Thát chất chứa căm hờn của đoàn quân xung trận v.v...

1. Bạn văn ở xa về Hà Nội vẫn thường ghé qua chỗ Hà Ân. Ông kể: Vào đầu những năm 1980, Đoàn Giỏi có mặt tại Thủ đô. Gặp Hà Ân, tác giả của Đất rừng phương Nam đề nghị: Làm gì thì làm, ông giúp tôi có một kỉ niệm về Hà Nội. Ba ngày sau, nhờ một người bạn làm công tác bảo tàng, Hà Ân mượn thuyền đưa Đoàn Giỏi ra Hồ Gươm, ngồi trên bãi cỏ cạnh tháp Rùa. Uống hớp rượu, họ cùng đưa mắt dõi theo dòng người đang cuồn cuộn trôi quanh trục đường Đinh Tiên Hoàng - Lê Thái Tổ. Khoảng cách của không gian dường như xóa đi những nét khắc khoải, ưu tư đang hằn trên khuôn mặt của những công chức lúc tan tầm, đủ để dưới con mắt của hai nhà văn, cảnh và người Hà Nội bỗng trở nên đẹp và thuần khiết hơn...

Sáng tác văn học nghệ thuật về đề tài lãnh tụ ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Đây là mảng đề tài lớn luôn thu hút sự quan tâm, trăn trở của văn nghệ sĩ, sự kì vọng, đón đợi của cộng đồng xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ kính yêu của dân tộc đã trở thành nguồn cảm hứng lớn lao bất tận trong sáng tạo của văn nghệ sĩ ở nhiều loại hình nghệ thuật. Bên cạnh hội họa, điêu khắc, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, loại hình có được nhiều dấu ấn tiêu biểu trong xây dựng hình tượng Bác Hồ là văn học, trong đó có văn xuôi.

Hồ Chí Minh vừa là anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ cách mạng kiệt xuất, vừa là danh nhân văn hóa thế giới, nhà thơ lớn của dân tộc. Thơ của Người đậm tính nhân văn, được soi rọi bởi thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng. Những bài thơ về đề tài người cao tuổi của Bác cũng được viết trên nền tảng tư tưởng, tình cảm ấy. Do vậy, khác với một số nhà thơ đương thời, thơ Bác nói về người cao tuổi với một thái độ bình tĩnh, khoan thai, mạnh mẽ, hào sảng, lạc quan, tin tưởng vững chắc ở tương lai. Về nội dung, thơ của Bác trong đề tài này được chia làm hai nhóm: Một nhóm bài nói về những người cao tuổi Việt Nam một thời trong lửa đạn, một nhóm bài là lời tâm sự của Bác khi ở độ tuổi cao niên.

Bác Hồ không phải là nhà thơ làm thơ cách mạng mà là một nhà cách mạng làm thơ, bởi vậy với Người, văn thơ là một phương tiện để tuyên truyền, vận động quần chúng đứng lên làm cuộc đổi đời, giành cơm no áo ấm. Từ những ngày đầu hoạt động trên đất Pháp cho tới giờ phút ngồi viết bản Di chúc thiêng liêng, Bác Hồ luôn dùng ngòi bút sắc bén, đa dạng, rất tài hoa của mình để viết nên bao tác phẩm bất hủ với nhiều thể loại từ báo chí, chính luận, tới văn, thơ, kịch… Riêng lĩnh vực thơ, Bác viết rất nhiều, đáng chú ý là Người rất thành thục các thể Đường thi và thơ dân tộc. Trong thể lục bát, chúng ta đã được thưởng thức nhiều bài thơ đậm đà tình cảm của Người với quê hương, đất nước và con người Việt Nam suốt bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi muốn đề cập tới một bài thơ lục bát dài của Bác, đó là tác phẩm Lịch sử nước ta.

Muốn biết ý nghĩa của Hòa Bình, hãy hỏi người chiến binh vừa trở về từ nơi lửa đạn. Muốn biết giới hạn của Thời Gian, hãy lắng nghe niềm khát khao còn dược nhìn thấy bình minh của kẻ đang phải mang bệnh hiểm nghèo. Và, để cảm nhận được tầm vóc của người Mẹ, của tình Mẹ; xin hày sẻ chia cùng ánh nhìn đau đáu một nỗi buồn không thể gọi tên, song lại vô cùng da diết đến tái tê của những bé thơ côi cút, chưa bao giờ được cất lên hai tiếng Mẹ ơi!